یادداشتی به قلم: علیرضا پرندوش* 

تجارت الکترونیک یا E – Commerce  به معنی راه کار های الکترونیک و غیر حضوری برای خرید، فروش یا ارائه خدمات و … است که امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی این نوع تجارت به سرعت توسعه یافته و دیگر فقط شامل خرید و فروش نمی شود.

در حقيقت  تجارت الكترونيك به عنوان محل ارتباط فناوري اطلاعات و بازار كسب و كار سبب شده است كه بازار دائمي براي فعاليت و اشتغال عده بسياري در اين زمينه فراهم بيايد.

با توسعه این روش تجارتی، امروزه خدمات دیگری همچون مراحلی از تولید، حمل و نقل، سرویس دهی، بازاریابی و … نیز می توانند از طریق تجارت الکترونیک ارائه شوند.

همانطور که مطرح می شود بیکاری یکی از بزرگترین معضلات ایران و برخی کشور های در حال توسعه است و به یکی از بزرگترین دغدغه های حاکمان و مسئولان ارشد این کشور ها تبدیل شده.

برای پایین آوردن نرخ بیکاری و ایجاد اشتغال راه حل های گوناگونی وجود دارد، امروزه یکی از آسانترین و منطقی ترین راه حل ها، اشتغال زایی بر پایه تجارت الکترونیک است که متاسفانه در کشور ما هنوز به آن اندازه که می بایست جدی گرفته نشده است.

كارآفريني از طريق تجارت الكترونيك مي تواند شرايط تازه اي به وجود آورد كه در آن توليد كنندگان، فروشندگان و مشتريان و تقريباً تمام عوامل دست اندركار يك چرخه اقتصادي قادر باشند در يك فضاي مجازي مشترك با يكديگر در ارتباط باشند و به تبادل اطلاعات، خدمات، محصولات وپول بپردازند.

E – Commerce  راه را برای کارآفرینی در ابعاد وسیع هموار کرده است و بسیاری از کشور ها در جهان مشکل بیکاری خود را با استفاده از تجارت الکترونیک و اشتغالزایی بر پایه فناوری اطلاعات، بر طرف کرده و به توسعه پایداری دست یافته اند.

امروزه با پیشرفت علم وتکنولوژی، اینترنت دیگر فقط مختص افراد خاص یا کسانی که تحصیلات و علم فناوری اطلاعات را دارند نیست،  زن، مرد، کودک و جوان از هر ملیت و قوم و دینی خواهان استفاده از اینترنت هستند و روزانه از این فناوری استفاده می کنند.

در عصری زندگی می کنیم که جهان به سوی سهولت انجام امور و اینترنتی و الکترونیکی شدن پیش می رود؛ امروزه در بسیاری از کشور ها دیگر افراد حتی خرید های روزمره و کوچک خود را در منزل از طریق اینترنت با صرف کمترین هزینه و انرژی انجام می دهند و این نشان از اهمیت مقوله تجارت الکترونیک است.

بسیاری از کشور های جهان با وجود جمعیت های چندین برابری نسبت به کشور ایران با اشتغالزایی از طریق فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیک مشکل بیکاری خود را حل کرده اند و این در حالی است که در ایران با وجود فراهم بودن بستر های لازم، هنور تفکرات و سیاست های اشتغالزایی بر به این نوع تجارت گرایش پیدا نکرده است.

دولت می تواند با سرمایه گذاری و بستر سازی در این بخش علاوه بر اینکه از اینکه اشتغال پایداری را ایجاد می کند به دلیل سهولت و صرفه جویی های انجام شده در فرآیند های الکترونیکی، بسیاری از هزینه ها و مشکلاتی همچون آلودگی هوا، مصرف سوخت، ترافیک و .. نیز کمتر می شود.

کشور ایران در جهان یکی از بالاترین درصد ضریب نفوذ به اینترنت را دارا است، چرا به جای تفکرات سنتی ایجاد اشتغال که معمولا نیازمند  سرمایه گذاری اولیه و هزینه های بسیاری می باشد، به سمت اشتغالزایی با رویکرد فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیک روی نیاوریم، این نوع اشتغالزایی به مراتب آسانتر و کم هزینه تر است؛ متاسفانه همانطور که گفته شد  سیاست ها و نگرش های کارآفرینی آنطور که باید به سمت تجارت الکترونیک سوق پیدا نکرده، ایجاد کارخانه، شرکت، کشاورزی، ایجاد آب بندان و … از جمله تفکرات و سیاست های مطرح شده برای کارآفرینی از زبان مسئولین است، این گونه کارآفرینی ها معمولا نیازمند سرمایه گذاری های اولیه زیادی می باشد، علاوه بر آن جوانان نیز به کسب و کار و شغل های نوین و بر پایه فناوری علاقمند بوده و نسبت به ایجاد آب بندان، کشاورزی و… تمایل بیشتری نشان می دهند!

از طرفی نمودار و آمارها به راحتی نشان می دهند که در دنیا پر درآمد ترین شرکت ها و صنعت ها امروزه بر پایه فناوری اطلاعات هستند، در ایران نیز چند سالی است که محدود شرکت های برند و معروف تجارت الکترونیک به یکی از پر درآمد ترین شرکت ها تبدیل شده و برای هزاران جوان ایرانی شغل ایجاد کرده اند.

کارآفريني لازمه توسعه تجارت الکترونيکي و توسعه تجارت الکترونيکي بستر کارآفريني است. كارآفريني از طريق تجارت الكترونيك بر خلاف تجارتهاي معمول به زمان و مكان خاص محدود نمي شود. استفاده از شبكه، امكان ايجاد مدل هاي جديد تجاري و ساختارهاي سازماني شبكه اي و مجازي را فراهم مي آورد.

تجارت الكترونيك فرصت هاي جديدي براي جايگزيني كسب و كار به خصوص در زمينه موسيقي، نشر، حمل ونقل، سرويسهاي اطلاعاتي، امور بانكي، بازاريابي و تبليغات را فراهم كرده است. بنابراين مي توان ضمن گسترش تجارت الکترونيک، کارآفريني را نيز شاهد بود.

حال باید دید که چه زمانی اهمیت این موضوع برای مسئولین ما روشن خواهد شد ….

* فعال رسانه ای و کارشناس ارشد تجارت الکترونیک